Leita í fréttum mbl.is

Ekki heimsstyrjöld fyrr en 1941

Fram á sumarið 1941 var síðari heimsstyrjöldin álitin eins konar framhald af þeirri fyrri, sem kölluð var Stríðið mikla. Fram til þess, eða frá og með 1939, var stríðið í Evrópu álitið landamæraerjur og staðbundin átök. Það var ekki fyrr en með innrás Þýskalands í Rússland sumarið 1941, árás Japana á Bandaríkin í desember og vanvita stríðsyfirlýsingu Þýskalands á hendur Bandaríkjunum nokkrum dögum síðar, að um heimsstyrjöld var að ræða. Fékk Stríðið mikla þar með nafnið Fyrri heimsstyrjöldin og átökin á síðari hluta ársins 1941 fóru almennt að heita sú Síðari

Japan hafði verið í gangi með herjun á Kína frá og með 1937 og Bandaríkin höfðu þegar verið þar á fullu í nokkur ár að reyna að hefta útbreiðslustefnu japönsku herstjórnarinnar í Asíu

Engum í Washington datt í hug að valdajafnvægið í Evrópu myndi hrynja til grunna á sex vikum. En það gerði það, vegna þess að Bretland og Frakkland höfðu ekki hirt um viðhald fælnimáttarvopna sinna, stundað niðurlægjandi friðþægingu og látið undan síbyljuáróðri og sírenusöng Þjóðverja og áhangenda þeirra um að Versalasamningurinn hefði verið "óréttlátur". En það var hann alls ekki miðað við stund og stað. Hann var ekkert miðað við það sem Þýskaland gerði við Rússland með Brest-Litovsk-samningum. Sömuleiðis var hann ekkert miðað við það sem Þýskaland ætlaði sér að gera við Frakkland með Septemberprógramminu, hefði Þýskalandi tekist áform sín með Fyrri heimsstyrjöldinni, þ.e. Stríðinu mikla

Frá byrjun kusu Bretland og Frakkland að bera ekki byrðarnar. Frakkland gafst upp og Bretland víggirti sig um tíma heima og varðist vel. Ef að Bandaríkin hefðu verið í bandalagi með þessum tveimur á þessum tíma, hefði öll byrðin lent á þeim. Það er staðreynd sem flestir gleyma. Uppgjöf Frakklands sýnir það, og víggirðing og vörn Bretlands heima, í byrjun, gerir það líka. En hafa verður í huga að Frakkland og Bretland voru á þessum tíma enn þungt haldin á sál og líkama eftir Stríðið mikla

Þarna var Bandaríkjaher ekki nema um 125 þúsund hermenn og foringjalið þess var um 12 þúsund manns og útgjöld Bandaríkjanna til varnarmála voru aðeins 300 milljón dalir. Þessi tala átti hins vegar eftir að hækka hratt og ná hámarki með 11,5 milljón manna her 1944. Bandaríkin höfðu nefnilega afvopnast frá og með 1919. Þau mistök kom ekki til greina að gera aftur. Sem betur fer fyrir okkur hér á Íslandi

Engum datt þarna í hug að afleiðingar þess sem stuttu síðar fékk nafnið Síðari heimsstyrjöldin, myndu verða þær að Bandaríki Norður-Ameríku sæju sig tilneydd til að veita óvinum sínum ótakmarkaðan aðgang fyrir útflutning að Bandaríkjamarkaði. En fyrir þann markað var opnað til þess að reisa heiminn úr rústum Síðari heimsstyrjaldarinnar, svo að fyrrum óvinir Bandaríkjanna gætu staðið vaktina gegn kommúnismanum með þeim

Þarna voru flestir núlifandi íslenskir efnahagsfræðimenn og áhugamenn okkar á því sviði að fæðast, og þeir fæddust inn í heim sem þeir héldu að gæti ávallt gengið út á það að fyrrum óvinir Bandaríkjanna hefðu skýlausan rétt á því að éta þau út að innan. Enginn heimspekileg kenning er til um "frjáls viðskipti" og verður aldrei til án þess að vera hin fullkomna þvæla úr heimsveldi Útópíunnar, sem er stórt í dag. Það sama gildir um þjóðarstefnuna. Hún er ekki kenning heldur erfðafræðileg staðreynd eins og móðurástin, þ.e. ástin á sínum nánustu; Hún er

Bandaríska verkalýðshreyfingin var mjög óhress með þetta og barátta hennar náði hámarki þegar innflutningur þýskra og japanskra bifreiða tókst á loft á sjöunda áratug 20. aldarinnar. Donald Trump er foringi hennar núna

Stóra-Bretland sem valdi leið sósíalisma og þjóðnýtinga frá og með ríkisstjórn Verkamannaflokksins 1945, varð ófært um að taka þátt nýrri uppsetningu heimsins og þeim kapítalisma sem Bandaríkin sömdu reglur og regluverk yfir, en sem nú hafa verið eyðilagðar af þeim sem nutu þeirra hve mest og ýtrast. Það var ekki fyrr en að Margrét Thatcher komst til valda að Bretland fór að ná sér á strik á ný. En Bretar voru eina þjóðin sem barðist frá fyrsta degi til síðasta dags Síðari heimsstyrjaldarinnar. Og þeir framleiddu meira magn af vopnum og hertækjum en Þýskaland undir heimsvaldaríkisstjórn Hitlers náði að framleiða með allt það landsvæði undir sér sem er Evrópusambandið í dag. Tími Stóra-Bretlands er sennilega að koma aftur núna, frá og með brexit

Heimurinn er kominn í nýjan uppsetningarfasa, einu sinni enn. Og á um það bil 80 ára fresti hefst nýtt rassakastatímabil Þýskalands í Evrópu. Það er því hafið á ný, eins og sést. Ekki þarf annað en að hella tveimur bjórum ofan í þýskan til að fá út hvað honum finnst í raun og veru, 80 árum síðar. Honum finnst að Þýskaland hefði átt að sigra. Öll samviska Þýskalands vegna þess sem gerðist fyrir 80 árum er gufuð upp. Ný samvika er kominn í staðinn og hún er þessi; "Við áttum skilið að sigra". Þessi þvæla hefur líka tekið sér bólfestu í hugum margra þeirra sem tilheyra íslenskri stjórnmála- og gáfumennastétt í dag. Þýskaland er því nú þegar komið í slagsmál við Pólland, hvers þjóðar það drap um fimmtung af, Austur-Evrópu, Suður-Evrópu og Bretland á ný. Þýsku rassaköstin í Evrópu eru hafin

Og hvað raðbilaða forystu Sjálfstæðisflokksins varðar í dag, þá er klisjan um "fríverslun" á þessu 80 ára tímabili orðin að heilabilun hjá henni, eins og hjá öðrum Samfylkingarflokkum af verstu sort. Forystan er þungt haldin af fávísi og hættulegri heimsku í þeim efnum, því hún hyggst leiða Ísland inn í nýtt tímabil viðskiptaánauðar. Mikið skal sá flokkur fá í afturendann fyrir ferðina

Fríverslun síðustu 70 ára var einungis barn síns tíma. Hún var tímabundin viðbrögð við geópólitískum staðreyndum. Nýjar stefnur eru að taka við, byggðar á nýjum afleiðingum geópólitískra staðreynda. Það sama gildir um EES-samninginn. Honum verður því að segja upp hið fyrsta, svo að hægt sé að gera pláss fyrir farsæla för lýðveldis Íslendinga inn í framtíð nýrra staðreynda. Gamli gullfóturinn kemur ekki aftur. Honum skyldi enginn fórna sér fyrir. Ísland er á Vesturhveli jarðar. Við tilheyrum Nýja heiminum

Fyrri færsla 

Úrbeinaðir smáfuglar Valhallar komnir í trekt


mbl.is Bað Pólverja fyrirgefningar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Bloggfærslur 1. september 2019

Höfundur

Gunnar Rögnvaldsson
Gunnar Rögnvaldsson

Búseta: Ísland.
Reynsla: 25 ára búseta í ESB og fyrirtækja-rekstur í DK/ESB frá 1985 til 2010. Samband:
tilveraniesb hjá mac.com

Ég er hvorki skráður á Facebook, Twitter, Linkedin né á neinum öðrum "félags-vefjum". Aðsetur skrifa minna er einungis að finna hér á þessari síðu og á tilveraniesb.net og í blöðum og tímaritum

Bloggvinir

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband