Hmm, seðlabankar. Eru þeir bara orðnir munkaklaustur nútímans?

"Pabbi, það nennir enginn að hlusta á svona hagfræði í dag, get real maður." Þetta samtal við dóttur mína - þjóðhagfræðing - átti sér stað fyrir einum 5 árum síðan. Á háskólaárum mínum var ég einn þeirra síðustu sem náðu í skottið á því sem hagfræðingurinn John Maynard Keynes stóð fyrir. Stuttu seinna var kenningum og fræðum Keynes skolað út með nýrri hagfræði. Nýja hagfræðin sem kennd var í skólum eftir 1980-1985 gerði grín að öfum okkar og ömmum í kreppunni miklu, og þeim lærdómi sem foreldrar okkar drógu svo af þessari stóru kreppu þeirra, sem varaði árin 1930-194x. Sú hagfræði, sem dró lærdóm af kreppunni miklu, var svo klár til notkunar rétt fyrir 1950 og var kennd og stunduð fram til um það bil 1980-1985.

  

Sýnist ykkur að seðlabanki Evrópusambandsins hafi staðið sig með Austurríska skóla sínum? Hann handjárnaði hagvöxtinn og sprengdi mörg lönd evrusvæðisins í loft upp með einglyrnis vaxtastefnunni frá aðalstöðvum verðbólgunasistanna í Frankensteinfürt. Nú stumra óttaslegnar ríkisstjórnir yfir seðlabankanum sjálfum og myntinni sem ekki er hægt að bjarga, og sem á aðeins 10 árum hefur þegar kostað efnahag Írlands, Grikklands, Portúgals og Spánar lífið næstu áratugina. Eilíf efnahagskreppa bíður alls evrusvæðisins, ellegar kjarnorkusprengju-hrun alls myntsvæðisins, með tortímingu Icesave-eigna Landsbankans sem líklega aukaverkun. Þá mun tortímast bróðurpartur bankakerfis allra evrulanda. Bankakerfin eru nú þegar á nippinu. Rugga eins og Royalbúðingur gerði um hádegið á sunnudögum, eins og þeir voru í þá gömlu góðu daga þegar fábjánar voru fábjánar, eins og þeir sönnu grasasnar sem sömdu og bjuggu til myntbandalag Evrópusambandsins. Þarf ekki að fara að loka skólum einhvers staðar?

• Intellectual instability
• Political instability
• Financial instability 

En hvað ég vildi segja var þetta. Heimurinn væri ekki í svona djúpum skít ef þessi nýja hagfræði hefði virkað. Hún virkaði ekki, því þrátt fyrir hið svo kallaða sjálfstæði seðlabanka heimsins, þá gátu þeir ekki komið í veg fyrir kreppuna. Þeir sáu hana heldur ekki koma því þeir eru kannski orðnir eins og munkaklaustur. Ágætis fræðisetur, en úr tengslum og oft mannaðir munkum. Nema þegar Davíð var í einum þeirra. 

Seðlabankar nútímans eru sumir hverjir (Íslands?) farnir að minna dálítið á banka sem bannað er að stunda fractional banking; þeir verða þá bara stofnanir úr tengslum við hagkerfið. Hver leyfði gengi krónunnar að hækka á ný? Hvaða hagfræði er þetta eiginlega? Þetta er mjög óviturlegt.

En ég hef samt frekar mikla trú á The Federal Reserve. Þar er enginn Már kommúnisti, engin Jóhanna hin ömurlega og enginn Steingrímur J. Hyde. The Fed virðist vera vel jarðtengdur og þora. Hið sama er ekki hægt að segja um ríkisstjórn né stjórnarandstöðu þess lands, sem ættu að vinna með seðlabananum. Hönd í hönd. Jep, þessi seðlabanki Bandaríkjanna virðist vinna í þágu samfélagsins.

 

It’s possible to be both a conservative and a Keynesian; after all, Keynes himself described his work as “moderately conservative in its implications.” 

 

Já. Samfylkingin er ekki stjórnmálaflokkur, það vitum við. Það sést á því að hún getur ekki tekið á móti auðæfum úr heilabúi annarra en sinna eigin manna, sem hafa þau engin. Seðlabankinn undir stjórn Davíðs Oddssonar hefði átt að fá Iceasve málið til lausnar. En Samfylkinginni er bara svo hjartanlega sama um Ísland og Íslendinga að það mátti ekki. Það sama má segja um forystu Vinstri grænna, Putin toppinn. En Davíð Oddssyni var hins vegar ekki sama. Og honum er ekki sama ennþá. Gott hjá honum. Ég vona að hann geti notað alla sína krafta til að lúberja fast á þessari ömurlegu ríkisstjórn Íslands, því það á hún svo sannarlega skilið. Myrkraverk hennar eru ömurleg. 

Krugman segir að þetta sé allt saman því að kenna að lærdómur foreldra okkar, sem byggði á reynslu afa okkar og ömmu, fjaraði út í heilabúi nýrrar kynslóðar. Reynslan feidaði út. Þvarr. Það sama er að gerast með sjálfstæði og fullveldi Íslands. Það er að fjara út í heilabúi nýjustu kynslóða og nú notað sem söluvara valdadópista í póltísku hazardspili Steingríms J. Hyde, sem kjósendur höfnuðu í samfleytt 20 ár, eða svo. En nú er hans tími kominn. Það sést bæði og heyrist út um allt. Því miður. Felið ykkur. Ekki var því að undra að ég spyrði sjálfan mig að því hvort ég væri orðinn geðveikur; Er ég geðbilaður? Verndað viðtal við fjármálaráðherra

Tralla lalla la . .

 

Uppfært: Ha? Lánshæfnismat ríkissjóðs Írlands var lækkað rétt í þessu um heil fimm þrep. Hvernig gat þetta gerst? Þeir eru með Evrópuvexti Össurar, evrur Jóhönnu og glatað fullveldi Steingríms. Moody's segir lánshæfnismat ríkissjóðs Írlands vera BAAA1 núna - og horfur neikvæðar. Evrulandið sjálft! 

 

Tralla lalla la . .

 

Krugman krækjan; The Instability of Moderation

 

Fyrri færsla

• Slóvakar vonsviknir með evru. Bjuggust við gjaldmiðli. Vilja skila henni. 

Athugasemdir

[Magnús Bjarnason (IP-tala skráð) 17.12.2010 kl. 10:31]

"Seðlabankinn undir stjórn Davíðs Oddssonar hefði átt að fá Iceasve málið til lausnar."

Hvað voru þetta háir vextir sem Geir, Árni, Baldur og Davíð voru tilbúnir að samþykkja? - Voru þetta ekki hátt í 7% vextir á Icesave skuldinni. 

Menn geta ekki gleymt Keynes, en það er líka gott að bakka hans hagstefnu með Shcumpeter. - Stórfyrirtæki eru óvinir kapitalismans. Gjaldþrota fyrirtæki verða að fá að fara á hausinn - ríkið á ekki að bjarga þeim. Davíð hennti gjaldeyrisforðanum á eftir sökkvandi skipi. 

Það hefði verið ljúft að hafa þá peninga til þess stunda hagstefnu Keynes. Það er bara ekki í boði fyrir Íslendinga, því er það sultarólin. 

Írar gerðu sömu mistök og reyndu að bjarga bönkunum sínum í einhverju þjóðrempukasti. Þeir höfðu bara ráð á því að gera þau á mun stærri skala. Nokkuð sem Davíð hefði gert ef hann hefði haft ráð á því. 

Þannig að ég get ekki lesið þvaðrið um stjórnarflokkana nema sem sjálfsgagnrýnni í anda sirkus geira smart - þar sem svart er hvítt og hvítt er svart. 

[Tryggvi Helgason, 17.12.2010 kl. 18:01]

Það voru bankarnir sem komu af stað kreppunni miklu árið 1930. Og það voru bankarnir sem reyndu aftur og aftur eftir stríðið að koma á kreppu en mistókst, meðal annars vegna aðgerða Reagans forseta. Og það voru bankarnir sem komu af stað núverandi kreppu, þar á meðal Federal Reserve. Og þar innaborðs eru líka kommúnistar.

Og það eru seðlabankarnir í Evrópu sem gera allt sem þeir geta til þess að kollsteypa efnahag Evrópu landanna, með allskyns skulda- og lánafléttum. Það er talað um að verið sé að ’hjálpa’, en í rauninni er verið að knésetja þjóðirnar fjáhagslega, - líka Íslendinga.

[Georg P Sveinbjörnsson, 17.12.2010 kl. 20:56]

Takk fyrir góða grein , ég deili þó ekki trú þinni á Seðlabankakerfi US og tel það svikamyllu hina verstu, sá ágæti þingmaður Ron Paul hefur lengi deilt á þetta system og telur fáránlegt að einkaaðilar séu að prenta peninga og og lána síðan ríkinu á vænum vöxtum þegar ríkið getur vel séð um það sjálft og á kostnaðarverði þá. Raunar finnst mér Ron Paul eini maður í pólitík vestra sem meikar einhvern sens yfirhöfuð og hafa kjark til að benda á brestina. http://www.youtube.com/watch?v=36UGFOeJVww

[Jón Steinar Ragnarsson, 17.12.2010 kl. 22:04]

Ansi finnst mér hún undarleg þessi söguskoðun þín varðandi Federal Reserve, Gunnar. Ég held að það þurfi ekki annað en að líta yfirborðslega á framgöngu þeirra og eðli til að álykta að kreppan eigi sér upphaf þar innan dyra. Þessi klúbbur stórbankstera, sem selur amerískaríkinu dollara á vöxtum, sem þeir prenta úr lausu lofti. Þeir voru ansi duglegir við að dæla út fjármagni á rock bottom vöxtum til að kynda þá bólu, sem sprakk í andlitið á heiminum.

Hérna ertu alveg út úr korti með lofið allavega.

[Einar Björn Bjarnason, 17.12.2010 kl. 22:25]

Ég held að hinn eiginlega orsök kreppunnar, sé þetta hrikalega lágvaxtatímabil, sem ríkt hefur síðan "dot.com" bólan svokallaða. Þegar Alan Greanspan er sagður hafa bjargað heiminum frá stórri kreppu.

Vandi við últra lága vexti, og þetta er gömul hagfræði líka, er að þeir hvetja til skuldsetningar - fyrirtækja sem og einstaklinga, en einnig þ.s. kallað er "speculative finance". Þ.e. einmitt "speculativ finance" sem er bjó til stærstu höfuðverkina.

En, í cirka einn og hálfan áratug, hefur ríkt þetta tímabil últra lágra vaxta. Þessu fylgdi geysileg neyslusprenging - þ.s. þ.s. svo gaman að taka ódýr lán fyrir skemmtilegum hlutum, húsnæðisbólur - þ.s. lágir vextir þíða að fólk telur sig hafa efni á stærra, og ofurskuldsetningar fyrirtæka þ.s. þ.e. svo ódýrt að kaupa fyrirtæki þ.s. lánin hafa nánast enga vexti. Að lokum, "speculative finance" og þá á ég við, að þ.s. lánin kosta svo lítið, og eftirspurn var stöðugt hækkandi alls staðar þá nánast gastu ekki tapað nema þú værir alger lúði á því að taka lán og kaupa hlutabréf. Þetta varð mjög útbreidd iðkun, og um tíma voru flæðandi trilljónir af svokölluðu frjálsu fjármagni um allt, leitandi að brotabroti betri kjörum hér eða þar. Þetta skapaði sennilega verstu vandamálin, þ.s. fyrirtæki fóru að bjóða arð þó enginn væri hagnaðurinn þ.s. þetta fólk sem var í leit að skammtímagróða virtist sama þó að það ástand væri til staðar, síðan var það einnig gjaldmiðla speculation sem varð mjög útbreitt.

Málið var, að íllu heilli fór Seðlabanki Evrópu inn í þetta módel. Þ.e. lágu vextirnir sem hafa verið svo dásamaðir.

Það kaldhæðnislega er, að ef peningastjórnun innan Evrusvæðisins hefði verið til muna íhaldsamari, þá hefðu ekki skapast þessi vandamál þ.e. húsnæðis- og neyslubólur. En, þá hefði heldur ekki orðin nein aukning hagvaxtar í löndunum með Evruna.

Aukni hagvöxturinn var ekkert annað en eins samfelld bóla, sem framkölluð var af lágvaxtastefnunni.

Það má helst aldei hafa mjög lága vexti, nema tímabundið - þá meina ég stuttan tíma, eitt til 2 ár, en ekki meira en áratug.

Kv.

[Loftur Altice Þorsteinsson, 17.12.2010 kl. 22:57]

Davíð Oddson er að gera góða hluti í dag, en sem Seðlabankastjóri var hann jafn fákunnandi og hinir njólarnir. Vaxtahækkanir Seðlabankans var stór orsakavaldur hrunsins. Gengdarlaus kaup á ástarbréfum voru stórkostleg mistök. Hugmyndin um »lánveitanda til þrautavara« var hrein landráð. Ef meiri gjaldeyrir hefði verið til, þá hefði honum öllum verið eytt.

 

Þeir sem ráða Seðlabanka Evrópu eru sömu aularnir og eyða deginum á horni 20.strætis og Constitution. Torgreind peningastefna, sem hefur það eitt markmið að stela fjármunum almennings, er ríkjandi á báðum stöðum. Ég vísa til orða Fritz Leutwyler, fyrrverandi seðalabankastjóra í Svisslandi:

 

»Verðbólga hefur þá sérstöðu, að vera mikilvirkasta tæki hinna fáu ríku til að verða ríkari og hinna mörgu fátæku til að verða fátækari. Ef við ætlum að viðhalda lýðræðinu er okkar fyrsta verkefni að koma á stöðugum gjaldmiðli«.

 

http://altice.blogcentral.is/blog/2010/12/2/stjornarskrain-og-peningastefna-a-islandi/

 

  

[Júlíus Björnsson, 18.12.2010 kl. 12:13]

Lánshæfi miðast undantekningalaust við áreiðanlegt mat á greiðslugetu. A stendur fyrir 100% örugga, D fyrir vonalausa.

Setja veldisvísislaga verðbólguvaxtar og á okur raunvexti til auknar raunvaxtanna [8 til 10 % á 30 árum] á þorra almennra neytenda.  Tryggir alls ekki kaupmátt eftir upptöku lífeyris. Þetta tryggir þörf fyrir uppsveiflu raunvirða fasteigna í samræmi við gert er ráð fyrir uppsveiflunni.

Í erlendum fjármálaviðskiptum er raunvirði fasteigna þorra neytenda í samræmi við greiðslugetu þeirra vegna 30 ára íbúalána með tryggingar veði í þessum kofum: er kallað fastafjármunir vegna þess að þeir eru ekki færanlegir:  

Hér skiptir augnabliks marksverð á Íslandi engu máli.

Verðbólga er óbein mæling á uppboðsmörkuðu í ríkum fullvinnslu og tækni. Það er meðalhækkun á uppgjörstímabili Brúttó hagvöxtur þegar ekki er tekið tillit til depreciation [afskrifta til lækkunar eiginfjár].

Erlendar ábyrgar lánastofnanir er ekki með sama fjárólæsi og Íslenski fjármálageirinn.

Afskriftir eru ekki ávöxtunar bærar eða veðtækar.

Á Íslandi eru engar brúttó hagvaxtar afskriftir leifðar fyrir skatta vegns tekna fjármálageirans.   

Hér stjórna ótraustverðir gírugir fávitar. Hér verða fáar stéttar ríkari og margar fátækari. Ísland í heildina verður fátækara af greindum og ábyrgum einstaklingum.  

Með hér er ekki til mannauður til að stunda ábyrg langtíma fjármálviðskipti við aðrar þjóðir er arðbærast fyrir heildina að gera það sem hún kann best.  

Í stærðifræði tengum viðskiplegum fræðum eru útkomurnar [ályktanirnar] ekki 80% eða 90% réttar. Þær eru [100%] réttar.

Hér er ekki nógu greindir einstaklingar í fjámálum í samburði við Ríki þar sem svona klúður koma ekki upp.