Írland - Finnland - Grikkland - Þýskaland - Lettland - Litháen - Eistland. Svo eru það Spánn - Portúgal - Ítalía. . . og Gylfi

 

 

 

Það sem Gylfi veit ekki 

 

1. Írland ennþá á leiðinni niður og á heljarþröm

Írska hagstofan kynnti á fimmtudaginn fyrstu niðurstöður mælinga á frammistöðu írska evruhagkerfisins á síðasta ári. Árið 2009 í heild kom út með 7,1 prósent samdrætti í landsframleiðslu og 11,3 prósent samdrætti í þjóðarframleiðslu. Þetta er mesti samdráttur á einu ári í sögu Írlands, segir hagstofan. Á síðasta fjórðungi 2009 féll landsframleiðsla Írlands um 5,1 prósent miðað við sama tímabil á árinu 2008. Samdráttur landsframleiðslu á milli þriðja og fjórða ársfjórðungs 2009 var 2,3 prósent, þannig að samdrátturinn heldur áfram á Írlandi. Á síðustu 11 ársfjórðungum hefur hagkerfið haldið áfram að dragast saman alla ársfjórðunga nema einn. Samtals á þessu tímabili er 13,2 prósent af írska hagkerfinu horfið; hagstofa Írlands | Børsen

 

Þá vitum við eftirfarandi

2. Við vitum að ERM landið Lettland sem tengt hefur mynt landsins fasta við evru hefur sett nýtt heimsmet í efnahagshruni. Í skýrslu Center for Economic and Policy Research í Washington í febrúar kom fram að afleiðing gengisbindingarinnar sé sú að heimsmet í hruni landsframleiðslu nokkurs ríkis, síðan sögur hófust, er nú verið að setja með 30% hruni landsframleiðslu Lettlands inni í ERM-pyntingarklefa Evrópusambandsins. Samdrátturinn í landsframleiðslu Lettlands á þremur árum verður yfir 30%. Þetta er meira en landsframleiðsla Bandaríkjanna féll í stóru kreppunni frá 1929-1933 | Mánudagur 15. febrúar 2010

 

3. Við vitum að finnska hagstofan gerði grein fyrir árinu 2009 í heild þann 1. mars. Landsframleiðsla Finnlands féll um hvorki meira né minna en 7,8% á árinu í heild. Þetta er mesta hrun í landsframleiðslu Finnlands á einu ári frá því að mælingar hófust árið 1975. Í frægu finnsku kreppunni 1991-1993, þegar Finnland upplifði erfiða bankakreppu samhliða hruni Sovétríkjanna, þá féll landsframleiðsla Finnlands "aðeins" um 6% á árinu 1991 þegar verst lét. Til að fá fram tölur um svipað hrun og varð á árinu 2009, þurfa Finnar að leita aftur til áranna 1917-1918. Þetta er hin svo kallaða finnska leið sem mikið hefur verið í ríkisfjölmiðlum á Íslandi og kynnt þar sem fyrirmynd fyrir Ísland | Þriðjudagur 2. mars 2010

 

4. Við vitum að Grikkland er orðið gjaldþrota í evrum inni í Evrópusambandinu. Alþjóða Gjaldeyrissjóðurinn er á leiðinni þangað. 

 

5. Við vitum að það er hægt að hafa svo kallaðan sterkan gjaldmiðil í veikum hagkerfum. Það sjáum við á Japan og evrusvæðinu. Þetta eru tvö veikustu hagkerfi heimsins og sem einnig munu þjást mest næstu árin, áratugina og aldirnar - þ.e íbúar þessara hagkerfa.

6. Við vitum líka að gjaldþrotahætta ríkisjóða í Evrópu er hærri hjá þeim löndum sem hafa ekki sína eigin mynt. Þetta vitum við núna.

Ekkert af þessu virðist viðskiptaráðherra Íslands vita. Hann hlýtur að lifa og anda í lokuðu ERM-herbergi inni við sundin blá. Já, hann er heppinn að búa á Íslandi, því framtíð íslenska hagkerfisins var að minnsta kosti öfundsverð þegar hann settist sæll og glaður í ráðherrastól viðskiptaráðuneytisins. Þetta tilfelli er greinilega verra viðureignar en nokkurn tíma hefur mælst frá upphafi. Hvað gerðist?

Írland - Finnland - Grikkland - Þýskaland - Lettland - Litháen - Eistland. Svo eru það Spánn - Portúgal - Ítalía. . . og Gylfi - sterkasti hagfræðingurinn í evru-líkkistunni 

 

Hve mikið meira þurfum við að vita? Hvenær verðum við loksins upplýst? 

 

Eftirmáli

 

Furðufugl virðist sitja á í fuglahreiðri fyrrverandi viðskipta- og bankamálaráðherra Íslands. Einn og vel einangraður í musteri forvera síns. En fyrirrennari Gylfa var þó miklu verri. Hér eru samt tveir þungavigtarmenn Samfylkingarinnar komnir saman í eitt - og útkoman er núll. 

Merkilegt hvað 0,1% er miklu betra en núllið hann Gylfi. Það er líka furðulegt að Bandaríkjamenn skuli ekki hafa svona Gylfa og Björgvini til að bjarga sér eftir að mynt þeirra, Bandaríkjadalur, hefur misst 95% af verðgildi sínu gagnvart sumum gjaldmiðlum heimsins, eftir að hann sem betur fór var tekinn af gullfæti. Svona gullfótur er núna að trampa myntbandalagslönd Evrópusambandsins í spað.  

Endirinn á framsögu ráðherrans varð sá að hagfræðingar Seðlabanka Íslands enduðu inni á salernum bankans til að komast hjá því að þurfa að pissa í buxurnar af hlátri fyrir framan viðskiptaráðherra Íslands. Það tókst rétt svona sæmilega. Dapurlegt og sennilega satt; MBL

 

Fyrri færsla

 

Evruþátttaka hefur djúpfryst ítalska hagkerfið 

Athugasemdir

[Haraldur Baldursson, 29.3.2010 kl. 21:13]

Við vitum líka að Gylfi er snöggur að klæðast skikkju stjórnmálamanns sem kyrjar þann söng sem best hljómar hverju sinni. Flestum nægði lítill og nettur brennandi runni til að sjá teiknin á lofti...en Gylfa nægir ekki skógarbruni til að taka eftir. Akademían virðist kljást bærilega við sinn missi og þjóðinni virðist ganga býsna vel að halda aftur af fögnuði sínum með þennann nýja liðsmann stjórnmálanna (eða er hann kannski ekki svo nýr ? Var hann þegar orðinn þáttakandi þegar hann var vinsæll viðmælandi?)

[Björn (IP-tala skráð) 29.3.2010 kl. 22:04]

Gunnar! Takk fyrir góða pistla í gegnum tíðina. Vil bara benda á að Gylfi er líklega ekki hag-fræðingur heldur frekar haf-fræðingur, það hefur bara verið rangt skráð í prófskírteinið hans enda stutt á milli f og g á lyklaborðinu.

[Gunnar Rögnvaldsson, 29.3.2010 kl. 22:59]

Þakka ykkur fyrir innlitið.

Tvær til þrjár kynslóðir þjóðkjörinna stjórnmálamanna Íslands hafa barist fyrir því að koma Íslandi og þjóðinni út úr moldarkofunum og inn í nútímann. Þetta tókst þeim sæmilega og á mettíma. Ísland er meðal ríkustu þjóða heimsins í dag. Aðeins núllmenni leyfa sér að gera svona lítið úr þessum forfeðrum okkar. Enginn hefur kosið þennan mann til starfa síns. Hann stendur þó á öxlum þessa fólks í dag. 

Þökk sé meðal annars seigum og duglegum gjaldmiðli Íslands er hægt að reka sómasamlegan háskóla og samfélag á Íslandi. Viðskiptaráðherrann hefur notið góðs af þessu. En því hefur hann gleymt. Gleymt því hvaðan peningarnir koma, eins og flestir kratar gera yfirleitt. Því miður.

Kveðjur

[Ketill Sigurjónsson, 30.3.2010 kl. 00:32]

Það er sjálfsagt að líta evruna gagnrýnum augum. En málflutningur eins og sá að segja að Ísland sé "meðal ríkustu þjóða heimsins í dag" og að það sé "seigum og duglegum gjaldmiðli Íslands" að þakka að hægt sé "að reka sómasamlegan háskóla og samfélag á Íslandi" þykir mér vera heldur mikil einföldun.

Ekki síst þegar haft er í huga að mestallt eigið fé allra stærstu fyrirtækja landsins er brunnið upp, atvinnuleysi hátt í 10% og ekkert raunverulegt bankakerfi er til í landinu. Þetta er vel að merkja staðan, þrátt fyrir að við höfðum hina frábæru krónu.

Mér þykir líka tilefni til að minna á það, að það sveiflukennda efnahagslíf sem hér ríkti lengst af lýðveldistímanum, með endalausri verðbólgu og almannþjónustu sem var langt fyrir neðan það sem tíðkaðist víðast i V-Evrópu, var nú ekki sérlega beisið efnahagslíf. Og varð þess valdandi að Ísland var alltaf hálfgert B-classa land - í efnahagslegum skilningi.

Úr því krónan skilaði okkur ekki betri árangri á fyrstu 50 árum lýðveldissins og kom ekki í veg fyrir rothöggið núna 65 árum eftir lýðveldisstofnunina - og úr því hér færi allt í kaldakol ef tekin yrði upp evra - þá hlýt ég að lýsa eftir hugmyndum um hvernig íslenska þjóðin geti náð lífskjörum sem jafnast á við t.d. Skandinavíu eða Kanada. Ég hef vel að merkja búið í Danmörku og systir mín hefur búið í París í áratugi, þ.a. ég veit vel á eigin skinni að öll þjónusta við venjulegt fólk er að mörgu leyti miklu betri heldur en nokkru sinni á Íslandi.

Kannski er evran ekki góður kostur. En ég fæ ómögulega séð að krónan skapi okkur það umhverfi sem við viljum.

[Vilhjálmur Andri Kjartansson (IP-tala skráð) 30.3.2010 kl. 01:07]

Þjónusta á kostnað hvers Ketill? Bæði Frakkar og Svíar horfa upp á það að eftir 30 ár verður 35 prósent íbúa þessa landa ellilífeyrisþegar. Skuldbindingar þessa ríkja við ellilífeyrisþega sína verður þeim ofviða. Þessi „fría“ þjónusta í dag verður þessum ríkjum að falli. Þá vil ég heldur búa hér við verri þjónustu en örugg og áhyggjulaus elliár en í rústum velferðaríkja Evrópu.

Varðandi peningastefnuna þá tel ég að best væri að ríkið skipti sér ekki af því hvaða gjaldmiðil einstaklingar nota með fyrirskipun um lögeyri. Setjum fót á krónuna, afnemum lögeyri og látum fólk í landinu velja sinn gjaldeyri og já evrópulandssinnar geta þá látið sig dreyma um það að útflutningsfyrirtækin taki upp evruna:)

[Gunnar Rögnvaldsson, 30.3.2010 kl. 02:54]

Þakka ykkur Vilhjálmur og Ketill 

Ketill:

Er Ísland ekki meðal ríkustu landa heimsins í dag? Þrátt fyrir að bankakerfi Íslands færi á hausinn inni í miðju ESB og Ísland þyrfti að taka á sig skellinn. 

Bjóstu sem íslenskur námsmaður á íslenskum námslánum í Danmörku Ketill? Eða sem ferðamaður? 

Atvinnuleysi í Danmörku hefur verið um og yfir 8-12% frá árinu 1977 nema í 5 ár. Í aðeins 5 ár af síðustu 32 árum hefur það þokast undir 6%.

Svona er að vera í ESB Ketill. Þú lýsir þessi einkar vel; atvinnuleysi, massíf gjaldþrot fyrirtækja. stanslaust lélegt atvinnuástand og ömurleg framtíð til lengri tíma litið eins og Vilhjálmur bendir svo réttilega á. Fólk neitar að eignast börn og þjóðirnar verða smá saman gjaldþrota.

En því miður Ketill. Bankakerfi Íslands fór á hliðina. Það var mannanna verk, og ekki verk gjaldmiðilsins. Stjórnendur fyrirtækja bera ábyrgð á rekstri þeirra. Ekki almenningur.

Á meðan efnahagur landsins jafnar sig með aðstoð krónunnar (via útflutning), þá verður ekki eins mikið um innkaupaferðir til útlanda eða námsdvalir við erlenda skóla að eigin vali.

Svona tryllitæki eins og krónuna hafa PIIGS löndin ekki. Ekki Grikkland. Ekki Frakkland með sínu ævilanga 10-12% atvinnuleysi. Ekki Spánn með 20% atvinnuleysi og ekki Írland. Við skulum ekki minnast á fleiri ERM eða EMU lönd.  

Sem betur fer mun þetta ESB-ástand ekki ríkja áfram á Íslandi Ketill. En nú hefur þjóðin sem sé kynnst því hvernig það er að vera í ESB. Þetta mun sennilega ekki endurtaka sig.

Kveðjur

[Haraldur Baldursson, 30.3.2010 kl. 10:30]

Útflutningur okkar verður líflínan út úr þessari kreppu. Það er óhjákvæmilegt að viðurkenna það. Geti einhver bent á betri leið en að halda krónunni til að styðja við útflutningin núna...tja þá væri gaman (ef ekki beinlínis bráðfyndið) að heyra þann málflutning.

[Gunnar Rögnvaldsson, 30.3.2010 kl. 13:14]

Mér þykir líka tilefni til að minna á það, að það sveiflukennda efnahagslíf sem hér ríkti lengst af lýðveldistímanum, með endalausri verðbólgu og almannþjónustu sem var langt fyrir neðan það sem tíðkaðist víðast i V-Evrópu, var nú ekki sérlega beisið efnahagslíf. Og varð þess valdandi að Ísland var alltaf hálfgert B-classa land - í efnahagslegum skilningi.

Það mætti halda að þú hefðir verið fjarverandi á bak við járntjald hér á jörðinni Ketill.

Á "lýðveldistímanum" hefur Ísland brotist út úr oki fátæktar síðustu 700 ára og sum sé til þess að verða ein efnaðasta þjóð í heimi með bestu lífskjörum sem þekkjast. Þetta ættu menn ekki að vanmeta. 

Á meðan Ísland var að byggja upp land sitt þá hefur í Evrópu geisað eitt stykki kalt stríð. Eitt stykki einræðisherra ríki á Spáni, og í Portúgal. Eitt stykki járntjald. Einar 30-60 milljón manns látið lífið undir kommúnisma í Austur-Evrópu. Svíþjóð mölvað upp eitt stykki samfélag sitt og farið á hausinn einu sinni. Finnland hrunið næstum til grunna. Bretland orðið gjaldþrota og leitað til AGS. Danmörk farið nálægt því á hausinn. Ítalía haft 300 ríkisstjórnir og vel virka mafíu sem hún hefur ennþá. Frakkland farið  í hundana þar sem það er ennþá. Grikkland haft einræði og ófrið. Styrjöld geisað á Balkanskaga og svo framvegis. Óðaverðbólga (massíf) geisað í sumum löndum Evrópu.

Hvað ertu eiginlega að tala um maður?? Varstu ekki að mennta þig?

Síðast þegar Danmörk fór í efnahagslega öndunarvél var árið 1985-1992. Þá herjuðu hrikaleg nauðungaruppboð á Dani, 12% atvinnuleysi var árum saman, 11% stýrivextir í 1,25% verðbólgu, 40% verðlækkun á húsnæðismarkaði og ekkert hægt og ekkert gert neinum til hjálpar. Ekkert nema láta fólk og fyrirtæki fara unnvörpum á hausinn.

Fram til 2004 voru á hverju ári byggðar fleiri íbúðir á höfuðborgarsvæði í Reykjavíkur en á öllu höfuðborgarsvæði Danmerkur á hverju einasta ári. Það þarf vöxt, kraft og ungt fólk til að búa til verðbólgu Ketill. Ef þú þolir ekki verðbólgu þá ættir þú að prófa verðhjöðnun eða elliheimilið í ESB.

Í hvaða heimi hefur þú búið? Málflutningur þinn er átakanlegur.

Kveðjur

[Júlíus Björnsson, 30.3.2010 kl. 22:08]

Starfsmenn IMF benda á í þjóðarskýrslu um Ísland 2005 að markmið ríkistjórna Ísland að hneppa þá alla í skuldgreiðslu þjónustu við hlutfallslegast stærst afætukostnað í heimi valdi nánast engum neyslufjármunum þá um 60% yngri hluta þjóðarinnar. Einnig er erfitt að réttlæta bindingu á miklu í formi lífeyrissparnaðar sem minnkar neyslu í ljósi minnkandi raunvaxtakröfu á alþjóðamælikvarða þegar fólki fjölgar og hagvöxtur eykst í þriðja heiminum um alla framtíð. 

Hér þar að auka námskröfur og auka andleg afköst til að lengja arðbæra starfsæfi og minnka þörf fyrir lífeyrissjóðsbindingar.

Brúttó hagvöxtur innheldur fangelsis kostnað. Lámarkslaun í dollurum segja allt um jöfnuð og hæfni Þjóða. 

[Halldór Jónsson, 31.3.2010 kl. 21:25]

Sæll Gunnar,

Það er gaman að heyra í svona Íslendingi eins og þér, sem sér möguleika en ekki bara böl og þraut í framtíð landsins.Fyrir hrunið var krónan skemmtilegasti gjaldmiðill í heimi. Sterkasta sparnaðarform veraldar var verðtryggð króna á bók. Hvar annarsstaðar gastu geymt pening án þess að hann rýrnaði?

Hrunið var okkur að kenna og mest þeim sem núna þykjast allt vita um aðdragandann. Ég held að það verði lítið gagn í þessari 9000 blaðsíðna skýrslu sem út kemur á næstunni. Enda skiptir fortíðin ekki máli, bara framtíðin. Og framtíðin er krónunnar því það er á okkar valdi að gera hana sterka. Ef við högum okkur skynsamlega munum við aftur lifa góða tíma með henni. Krónan er hinsvegar bara við sjálf. Bófaflokkar sem leggjast í hernað gegn samfélaginu með gíslatökum geta gert mikið til að veikja hana. Einar Oddur sýndi mönnum 1990 hvað var hægt að gera til styrkja hana svo allir högnuðust. Nú eru menn sem óðast að gleyma.

[Gunnar Rögnvaldsson, 1.4.2010 kl. 01:55]

Þakka ykkur Júlíus, Haraldur og Halldór fyrir innltið

Já Halldór, krónan verður áfram (she stays). Nú er kominn tími til að einhver sjónfrár sé settur á ný í útkíkk á þjóðarskútunni, sem greinlega er að sigla í vitlausa átt. Austur er kolröng stefna.

Sjá: Mynd af svartri framtíð: lífið eftir japönsku. Hugskot um fjölskyldu- og ættarsamfélagið 

[Sigurjón, 1.4.2010 kl. 18:21]

Sæll Gunnar og hafðu þökk fyrir þennan pistil.  Það er gott að sjá þetta svona samantekið á lipran hátt.

Kv. Sigurjón

[Júlíus Björnsson, 1.4.2010 kl. 23:53]

Fyrir 35 árum þegar ég var í siglingum, tók ég eftir að venjulega voru 3 til 5 innfæddir í því sem kallaðist eitt starf á Íslandi. Innfæddir sögðu mér það að ekki væri hægt að hugsa bara um sjálfan sig því atvinnuleysi væri svo mikið. Einnig tók ég eftir að hlutir svo sem verkfæri í S-EU voru mjög brothættir skýringin mun sú að Norðar í álfunni voru menn mikið handsterkari.

Í dag vilja menn á Íslandi frekar þá erlendu í vinnu og sama drasl er hér á boðstólnum.

Argo: nýjar uppeldis aðferðir hafa skilað sér í aumingja fjöldaframleiðslu á öllum sviðum.

Þeir sem ekki kunna að deila eða gera sér deilingar myndir [skífurit] í huganum geta ekki drottnað á þroskaðra mælikvarða. Þroskaðir sjá þennan veikleika en ekki þeir sem hafa ekki greindina sem þarf að innræta fyrir 18 ára aldur.  Tölvur byggja á þekkingu manna um mannsheilann. Enda virðast þær hafa komið í staðinn fyrir hann hjá þjónum í stjórnasýslu og rekstrargeirum.

Hagvöxtur er mikill á Indlandi, en lítil í Þýskalandi. [í prósentum]

Lífskjör eru betri í Þýskalandi en á Indlandi. Hagvöxtur sem byggir á þjónustugeirakostnaði vex hraðast í ríkjum þar sem ólæsi er mikið. Þýðir ekki að hann aukist mikið þegar sérfræðingum fjölgar í þroskuðum ríkjum. 

Ein rétt hagstjórnarstefna byggir á réttum grunni. Argo: ef grunnurinn er einfaldur og réttur þarf ekki einn hagstjórnarfræðingi til að tyggja almenna velferð og há lágmarkslaun.

Íslenskir hagstjórnfræðingar halda að sjálfsögðu öðru fram.

[Sigurjón, 2.4.2010 kl. 01:52]

Sæll Júlíus.  Þetta eru athygliverðar pælingar hjá þér.

Á Indlandi er staðan þannig að þar er mikið um tæknimenntað fólk og laun fremur lág.  Þannig að þarlendir verktakar geta boðið lágt í verk, enda mikið um að tölvu- og tæknifyrirtæki geri það.  Með góðum árangri.

Á norðurlöndum virðist það vera siður að hver sem er gengur í verkin, sama hversu ,,skítug" þau eru.  Það þarf einfaldlega að gera hlutina og einhver þarf að gera þau.  Annars staðar þykir það ekki sjálfsagt að tæknifræðingur þvoi bíla, en þannig er það t.d. á mínum vinnustað.  Hver og einn þarf að vinna þannig að fyrirtækið virki og dafni. Þannig er það líka bezt.

Kv. Sigurjón

[Júlíus Björnsson, 2.4.2010 kl. 02:16]

USA alþjóða fjárfestar eru löngu búnir að uppgvötva mannauðinn [labor nýasta merkiningin : stórstéttin] á Indlandi.

EU veit um sína samkeppni veikleika. Sá minnihluti mannkyns efstur í fæðukeðjunni hefur alltaf haft annað sjónarhorn á vandamálið, en vandamálið sjálft.

Flókinn rekstur getur haft einfaldan efnahagsreikning eins og einfaldur rekstur getur haft flókinn efnahagsreikningin.

Hvor er arðbærara eða þroskamerki er spursmál í augum sumra.