Leita í fréttum mbl.is

Styrmir spyr til ormanna í München

Bretinn Anthony Eden

Mynd: Sir Anthony Eden. Að ganga í eins konar sambandsríki á meginlandi Evrópu er hlutur sem við í breskum beinum okkar vitum að við munum aldrei getað gert. Framtíðarsaga Bretlands liggur langt handan meginlands Evrópu, sagði hann

Sir Anthony Eden, þá utanríkisráðherra og síðar forsæisráðherra Stóra-Bretlands, sagði í ræðu sinni í Columbia-háskólanum í New York í janúar 1952 að: "If you drive a nation to adopt procedures which run counter to its instincts, you weaken and may destroy the motive force of its action...You will realise that I am speaking of the frequent suggestion that the United Kingdom should join a federation on the continent of Europe. This is something which we know, in our bones, we cannot do...For Britains story and her interests lie far beyond the continent of Europe"

****

"Ég hef hitt þá og þeir eru ormar" sagði Hitler um Neville Chamberlain og lið hans eftir fundinn í München. "Ef ég hitti hann aftur þá mun ég stökkva og berja hann með sinni eigin regnhlíf" sagði hann líka

Til hvers ætti maður að kaupa sér tíma, Styrmir? Tíma til hvers? Tíma til að láta berja sig? En það var það sem Neville Chamberlain gerði. Hann og Frakkland keyptu og gáfu þar með Hitler tíma með því að standa ekki í allar fætur. Hefði Winston verið forsætisráðherra þá hefði Hitler aldrei þorað að gera það sem hann gerði. Og hann gerði það algerlega í óþökk þeirra sem stjórnuðu þýska hernum. Þú ert brjálaður að ætla að ráðast inn í Frakkaland!, sögðu þeir. Ekki gera það, því slíkt er brjálæði sem kostaði okkur milljónir mannslífa og við komumst aðeins 100 kílómetra þá

En Hitler hafði ákveðið sig, vegna einmitt þess að hann sá að þeir voru ormar sem myndu ekki berjast; þrátt fyrir miklu betri heri, hergögn og flest. Hann réðst því inn í Vestur-Evrópu og tók hana alla með svo gott sem engu, nema þá kústsköftum miðað við það sem Bretland og Frakkland höfðu. Þetta hefði aldrei getað gerst ef að Winston S. Churchill hefði verið forsætisráðherra Bretlands þá, því hann var ógn, en ekki regnhlíf. Hann var kallaður "stríðsóður glæframaður sem enginn ætti að hlusta á" - skrifaði danska dagblaðið Politiken nokkrum dögum áður en nasistar hertóku Danmörk á einum degi. Þar missti blaðið þriðjung áskrifenda sinna og beið þess aldrei bætur

Það sama hefði gerst ef toppur Sjálfstæðisflokksins hefði staðið í lappirnar í Icesave. Þá væri hann stærstur í dag, en ekki regnhlíf. Aular? Þeir (toppur xD) keyptu sama eðlis áróður og Chamberlain keypti um Versalasamninginn, sem þrátt fyrir allt var mjúkur barnamatur miðað við það sem Þýskaland ætlaði öðrum ríkjum á þeim tíma

Að loknum dauða 70 milljón manna í Síðari heimsstyrjöldinni, sat Bretland eftir sem hetjudáð hins siðmenntaða heims. Það var eina landið sem barðist frá fyrsta degi til hins síðasta dags styrjaldarinnar. Það var eina landið sem fór í stríð af prinsippsástæðum (take that xD). Það fór í stríð vegna bandamanns síns; Póllands. Og Bretland framleiddi meiri hergögn en Adolf Hitler tókst að kreista út úr landsvæði sem svarar til Evrópusambandsins í dag. Betri skriðdreka, betri flugvélar og betri skip og betri vélar. Bandaríkjamenn fengu stórkostlega hernaðartækni að láni frá Bretlandi, vegna þess að þau tvö ríki voru lýðræðisríki sem treystu hvort öðru, öfugt við einræðisherraríkin, sem treystu engum og sviku alla. Samvinna varð því mikil á milli Bretlands og Bandaríkjanna. Hagkerfi Bretlands var sett á stríðsfót engu líkt, að Bandaríkjunum einum frátöldum. Og það afkastaði ofboðslega, enda fólkið frjálst og barðist fyrir frelsi sínu og annarra, þar á meðal okkar Íslendinga

En að loknum þessum sex árum sem Bretland barðist af snilld og með lágmarksmannfalli, sem er dyggð í stríði, í stað slátrunarmistaka 1914-18, kom landið því sem næst gjaldþrota út úr hildarleiknum. Það skuldaði ofboðslega, enn meira en það sjálft átti útistandandi af stríðsskaðabótum hjá öðrum. Þið vitið hjá hverjum. Pax Britannica var því "búið að vera", héldu allir þá, þrátt fyrir að Bretland væri eina stórveldið í Evrópu. En svo var ekki. Bandaríkin voru alls ekki tilbúin að taka á sig það heimshlutverk sem Bretland hafði á höndum víða um heim. Marshallaðstoð Bandaríkjanna til Bretlands fór því ekki í að endurreisa lif bresks almennings, eins og gerðist á meginlandinu, heldur í borga skuldir og aðstoða Bretland við að gegna áfram hernaðarhlutverki sínu um allan heim, því án styrks og reynslu Bretlands yrði ekki um neina endurreisn neins staðar að ræða (Bretland var þá að nota 8 prósent af landsframleiðslu í varnarmál eftir að "friður" komst á). Það skildu Bandaríkin í einum skínandi dollara hvelli, er bresk stjórnvöld hringdu Vestur um haf í febrúar 1947, til að segja Washington frá því að breska ríkisstjórnin myndi hætta að geta fjármagnað Grikkland gegn yfirtöku kommúnisma, þann 31. mars, eftir tvo mánuði, því peningarnir í breska ríkiskassanum væru einfaldlega búnir. Þá var Bretland byrjað að senda peninga Vestur um haf og þurfti að eiga fyrir þeim. Matarskömmtun lauk ekki fyrr en árið 1954 hjá breskum almenningi og varla er enn lokið við að reisa það við sem þýski herinn fljúgandi á eldsneyti frá Stalín, sprengdi í tætlur í Stóra Bretlandi. Skilaboðin frá Lundúnum um Aþenu ólu næstum samstundis af sér Truman-regluna (d. doktrin) frægu, sem leikmenn kalla start-skot Kalda stríðsins

En Bretland fór samt illa út úr þjóðnýtingarsósíalisma Verkamannaflokksins eftir stríð og því stjórnarfari hans sem gerði útaf við stóran hluta breska iðnaðarins. Því miður. Það var ekki fyrr en kaupmannsdóttirin og barónessa Margaret Thatcher komst til valda að friðþægingunni við sósíalismann að austan lauk í Bretlandi. Og þar að auki ýttu Bandaríkin um tíma Bretlandi út í horn, síðar í Kalda stríðinu, til að þjónkast meginlandi Evrópu

Það er svo eftir rugludöllum samtímans að krati eins og Tony Blair vill að Bandaríkin komi allt í einu og "bjargi Evrópusambandinu" í dag. Mikið skilur sá maður lítið, því Winston S. Churchill og eftirkomendur hans ætluðu Bretlandi ekkert hlutverk í Evrópusambandinu sjálfu, ef svo ólíklega færi að til yrði væg útgáfa af því. Churchill benti aðeins á leið sem gæti forðað meinlandi Evrópu frá því allra allra versta sem steðjaði að því í rústum þess þá og næstu árin. Hann hafði alls enga fullkomnun í huga þegar hann minnist á að viss sameining eða samþætting gæti gagnast. Aðeins var um björgunaraðgerð að ræða að hans hálfu, sem bjarga átti meginlandinu frá dauðanum í rústum þess - og frá Stalín. Það var til dæmis erfitt að koma aðstoð til landa sem höfðu ekki gengisskráningu sem endurspeglaði vissan efnahagslegan veruleika. Enga praktíska reiknieiningu sem hægt var að nota

Tony Blair skilur ekki ormana í Burssel. Hann skilur ekki að Bandaríkjunum er orðið illa við Evrópusambandið vegna þess að það er að eyðileggja Evrópu. Hvorki meira né minna. Þau sjá að sambandið er að sundra Evrópu og að það hefur ekki leyst þau vandamál sem fylgja því að vera til. Svo endilega gala þú nú, mister Blair. Washington hlær og hún skilur bara enn betur en áður um hvaða sjúkdóm er að ræða, er hún sér þig, gala. Það sem Bandaríkin sjá og skilja er að Þýskaland er orðið Evrópu stórhættulegt. Það skilja þeir og sjá. Þeir sjá líka allt hitt. Sjá til dæmis hvaða mann Maastricht og EMU hefur að geyma

Svo nú vinna Bandaríkin að áætlun sem miðast við Evrópu eftir ESB. Hvernig hún verður og hvernig hún virkar eftir ESB. Því Evrópa í klónum á Evrópusambandinu virkar ekki, allra síst fyrir friðinn í álfunni né heldur fyrir viturlegt valdajafnvægi sem gagnast löndunum best

Stóra-Bretland mun líklega spila stórt hlutverk í nýrri strategíu Bandaríkjanna fyrir Evrópu. Og Ítalía líka. Enn er ekki ljóst hvar Frakkland mun standa eftir tvístrun ESB. En í Austur-Evrópu er Charles de Gaulle kominn til valda í mörgum löndum og sá hluti álfunnar verður nýtt varnar- og efnahagssvæði. De Gaulle datt heldur aldrei í hug að gefa fullveldi Frakklands frá sér til ESB-útópíuveldis. Þess vegna er hann kominn til valda í löndum Austur-Evrópu, sem verða líklega Intermarium með Pólland sem nýja Bonn. Í dag hefðu hálf-sovéskir blaðamenn Vesturlanda kallað De Gaulle "fasískan leiðtoga" eða hafandi "fasíska framkomu"! Já þeir eru orðnir blaða-ormar

Sem sagt: München er komin á landakortið á ný. Ekki beint sem ormar, en hún hreyfist samt. Hún er að splitta Þýskalandi í innvortis norður-suður pólitískan gjörning. Bæverska CSU er við það að fella CDU-kanslara Þýskalands úr sæti og hótar að rjúfa berlínarbandið, með því til dæmis að boða sína bæversku pólitík á landsvísu, og afneita berlínarpólitík Merkels. Bæverska útgáfan af íhaldsflokki er búin að fá nóg af Þýskalands-eyðileggingum Angelu Merkels. Þetta kemur væntanlega í ljós á næstu dögum og vikum. En tvöfalt bang bíður Þýskalands til að byrja með; Berxit og Trump

Fyrri færsla

Eyðileggingarafl Merkels að sökkva Þýskalandi 


Bloggfærslur 26. júní 2018

Höfundur

Gunnar Rögnvaldsson
Gunnar Rögnvaldsson

Búseta: Ísland.
Reynsla: 25 ára búseta í ESB og fyrirtækja-rekstur í DK/ESB frá 1985 til 2010. Samband:
tilveraniesb hjá mac.com

Ég er hvorki skráður á Facebook, Twitter, Linkedin né á neinum öðrum "félags-vefjum". Aðsetur skrifa minna er einungis að finna hér á þessari síðu og á tilveraniesb.net og í blöðum og tímaritum

Bloggvinir

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband